این سوال اغلب والدین از درمانگران ومتخصصان حوزه درمان وپیشگری از سوء مصرف مواد مخدر است. که چه کاری باید انجام دهند تا فرزنداشان سراغ مصرف مواد ومخدر نروند.
تا کنون راه های بسیاری برای درمان مصرف کنندگان انجام شده که خیلی موثر و کارآمد نبوده است. اما درحوزه پیشگری هنوز کارهای زیادی انجام نشده ولی همان طور که درمقاله قبل گفتم، پیشگیری مهمترو موثرتر از درمان است.
در مورد پیشگیری مهمترین کاری که می توان انجام داد،؛ و جواب سوال اول ماست اینست که شما والدین تنها با داشتن ارتباطی خوب و اثر بخش با فرزندان است که می توانید او را محافظت کنید.
با توجه به تجربیات 8 ساله خودم درحوزه درمان سوء مصرف مواد به جرات می توانم بگویم: تنها راه ممکن ومحافظ برای فرزندان بستگی به ساختن پل ارتباطی موثرو با کیفیت میان شما و فرزندتان است. در این راستا داشتن نظارت مستمرو صحیح بر عملکرد و رفتار فرزند شما بی تاثیر نخواهد بود.
نظارت چگونه وازچه طریقی صورت می گیرد؟
بنابرتحقیقات صورت گرفته دراین باره نشان می دهد که نظارت مناسب و مستمر والدین بر رفتارفرزندان می تواند احتمال مصرف مواد را در آن ها کاهش دهد. حتی نظارت بررفتار فرزندانی که سرکش هستند و رفتارهای غیز متعارفی دراجتماع خود دارند یا مشکلاتی در کنترل هیجانات خود دارند نیز می تواند نقش پیشگیرانه داشته باشد.
نکته مهم: پیشگیری های موثر شما، به مقدارزیادی هوشیاری وزیرکی شما والدین عزیزرا می طلبد.
توجه داشته باشید لزوم نظارت مستمرو صحیح که به نتایج مثبت و مد نظر شما ختم شود نیاز به ساختن ارتباط صمیمی و نزدیک با فرزندانتان دارد. پس سعی کنید درفعالیت های روزانه او نقش مشاور، سرپرست یا بهتربگویم نقش یک کوچ را داشته باشید.
سعی کنید دوستان فرزند خود و والدین آنها را نیز خوب بشناسید. مهم است که فرزند شما با چه کسانی یا کسی دوستی و مراوده دارد.
به این نکته عمیقا توجه کنید.
نشانه های مصرف مواد مخدر درنوجوانان:
1: افت ناکهانی تحصیلی
2: غیبت مکرر از مدرسه
3: از دست دادن علاقه به یادگیری و تحصیل
4: انجام ندادن تکالیف درسی
5: داشتن مشکل با معلمین، اولیای مدرسه وسایرعوامل مدرسه
6:کمبود توجه و تمرکزوافت حافظه وعملکرد ضعیف دردرس خواندن
برخی نشانه های هیجانی و جسمانی:
1: متصاعد شدن بوی الکل، سیگارو… از لباس یا بدن او
2: نوسانات خلقی و رفتارهای غیر منتظره
3: لجبازی وبحث و دعواهای متعدد با دیگران
4: ازدست دادن توجه و تمرکز
5: رفتارهای تکانشگرانه و پرخاشگری نسبت به دیگران
6:چشمان قرمزوبی حال
7: احساس غمگینی وافسردگی دربیشتراوقات
ولی اما…..
مراقب باشید، تا که این علائم را در نوجوان خود دیدید یقه فرزند خود را بگیرید و بگویید که تو معتاد شده ای، می دانم که داری چیزی مصرف می کنی.
دقت کنید، شروع دوره نوجوانی با برخی از این بحران ها خود نمایی می کند. ممکن است تعدادی از این رفتارها در او ببینید که تا کنون به آن برخورد نکرده بودید، برخی از این مسائل خاص نوجوانی است و روندی طبیعی تلقی می شود. بلکه باید همه شواهد و قرائن لازم موجود باشد تا این فرضیه درفرزند شما تایید گردد.
نوجوان نباید تصور کند که شما بدون دلیل به او مشکوک هستید و مانند کاراگاهان از او تجسس می کنید مراقب باشید او را نسبت به خودتان بی اعتماد نکنید چون باعث می شود از او فاصله گرفته و حقایق را در این مورد یا موارد مشابه از شما پنهان کند و وارد حالت دفاعی و مقاومت بشود.
در این صورت شما به سختی می توانید با او ارتباط برقرار کنید و نمی توانید پیشگیری موثری برای ممانعت از گرایش او به سوی رفتارهای پر خطرداشته باشید.
سعی کنید دوران نوجوانی خودتان را به یاد بیارید، ببینید چه رفتارهایی انجام می دادید که از دید والدین یا دیگران عجیب و غریب به نظر می رسید؟ ولی در نگاه شما عادی و اقتضای سنین آن دوران تان بود.
آیا شما هم گرایش به مصرف مواد داشته اید؟
این یادآوری ها به شما کمک می کنند واکنش منطقی و طبیعی تری با موارد مشابه رفتاری که در فرزند خودتان می بینید داشته باشید.
قطعا شما هم رفتارهایی مشابه را داشتید ولی اعتیاد نداشتید. پس نترسید و صبور باشید و روی ارتباطات موثربا فرزند نوجوان خود مانور دهید وتا می توانید در این زمینه آموزش ببینید و یاد بگیرید.
منبع:
مجموعه پیشگیری از اعتیاد تالیف دکتر علیرضا جزایری و لیلا سلیمانی نیا