والدین موثر چه ویژگی هایی دارند؟

فرزند پروری و ارتباط با فرزندان در نگاه اول شاید خیلی سخت و دشوار به نظر برسد و برای والدین بسیار چالش برانگیز باشد، اما در واقع از اصولی پیروی می کند که اگر بادقت و ریزبینی موشکافانه به آن نگاه کنیم خیلی هم سخت نیست فقط کافی است قواعدش را یاد بگیرید و به کار ببندید تا زندگی با کیفیت و سراسر از شادی را تجربه کنید.

اعتماد سازی:

اولین چیزی که در فرآیند فرزند پروری و ارتباط با آنها باید به ان توجه کنید؛ شکل گیری دیوار اعتماد میان والدین و فرزندان است. شاید از کلمه دیوار در نگاه اول کمی تعجب کنید، اینکه دیوار سازی چگونه می تواند یکی از اصول فرزند پروری باشد. بر اساس یافته های علم روانشناسی پایه و اساس اکثر روابط انسانی از قبیل فرزند پروری و ارتباط زوجین و…. از ساخته شدن اعتماد شکل می گیرند.

رابطه والد و فرزندی یه رابطه مادام العمر و دائمی است و از پیوند کوتاه مدت که بین حیوان و فرزندش که ژنتیکی است قوی تر است. آنها سعی می کنند همدیگر را در دنیای مطلوب و خواستنی شان قرار دهند تا زندگی شادتر و زیبا تری را تجربه نمایند. وقتی اعتماد میان والدین و فرزندان شکل می گیرد فرزندان می دانند و مطمئن هستند که در چنین خانواده ای نیازهایشان، مخصوصا نیاز به عشق و احساس تعلقشان برآورده می شود و می توانند به والدین خود تکیه کنند.

اما برعکس بسیاری از کودکانی که با آنها بدرفتاری شده و مورد غفلت والدین خود قرار گرفته اند نمی توانند به پدر و مادر خود اعتماد کرده و آنها را به عنوان مرجع ای که می توانند با کمک آن ها نیازهای اولیه شان را تامین به حساب آورند. بنابراین بسیار ضعیف و هراسان بار می آیند و به جز تحمل رنج و ناکامی کاردیگری نمی توانند انجام دهند و وقتی به سن بزرگسالی می رسند آنقدر به آدم های اطرافشان بی اعتماد هستند که هرگز باور ندارند می توانند در چارچوب شکل گیری رابط انسانی موثر به احساس خشنودی و رضایت دست پیدا کنند. و زمانی که نتوانند احساس خشنودی را در فضای خانه و خانواده به دست بیاورند به دنبال راه های ناموثر جایگزین و دردسترس می روند تا لذت گمشده خود را پیدا کنند. مثل لذتی که در خشنونت و مصرف مواد مخدر وجود دارد. مطالعات نشان می دهد که زندانها مملو از کسانی است که در دوران کودکی مورد غفلت یا بد رفتاری قرار گرفته اند پس بهترین  فرصت ما برای بر قراری رابطه خوب در طول زندگی مان کانون خانواده است.

همه ما در زندگی محدوده خودمان را داریم وباید از حد ومرز خود آگاهی کامل داشته باشیم .تا زمانیکه در حد مرزهای خود حرکت می کنیم تقریبا با شکل جدی رو به رو نخواهیم شد ولی هر چه قدر پای خود را از محدوده ومرزهای خود فراتر قرار دهیم در روابط خود با دیگران با توفیق وموفقیت کمتری رو برو می شویم.

نکته ای که باید به آن توجه کنیم ای است که ما در رابطه با دیگران دارای محدودیت هستیم وفقط می توانیم رفتار خودمان را تحت کنترل داشته باشیم ونسبت به نحوه رفتار دیگران والبته فرزندانمان دستمان چندان باز نیست واگر بخواهیم تلاش بیشتری برای تغییر رفتار او داشته باشیم دچار مشکلات بیشتری خواهیم شد  وتنها چیزی که می توانیم به همسر ، فرزند، کارمند ….خودمان بدهیم اطلاعات است وبس، اما اطلاعات می توانند هر چیزی باشند از گفتگو ی مصالمت آمیز تا تهدید ، تنبیه یا رشوه ولی در در هر صورت اطلاعات اند وبستگی به نوع انتخاب ما دارند که بخواهیم از چه منابعی برای طرف مقابل خودمان استفاده کنیم.

نکته مهم :در پرورش فرزندان وکنار آمدن با اعضای خانواده، هیچ روش قطعی ومصون از خطا ولغزش وجود ندارد .

بسیاری از والدین با پیروی از این باور که ما می دانیم چه چیزی برای فرزندانمان خوب است  به پاداش وتنبیه متوسل میشوند، تا مجبورشان کنند کاری را انجام دهند که به نظر آنها درست است.

اعتماد سازی به چه معناست؟

یعنی به فرزندان خود بفهمانیم هیچ چیزی وجود ندارد که اگرآن ها بگویند یا انجام دهند به طرد کردن آن ها ختم می شود. همیشه به یاد داشته باشید که طرد نکردن او با عدم حمایت از برخی تصمیماتی که می گیرد کاملا متفاوت است.

اما مسئله فرزند پروری از اصول اولیه و مهمی پیروی می کند و آن اینست که به او عشق و محبت بسیار داشته باشید و هرگز او را تنبیه نکنید. آن چیزی که به عشق و علاقه و محبت به او مربوط می شود را هیچ وقت به رفتار دیگر او ربط ندهید وآن را به چیز دیگری منوط نکنید. برای او شفاف کنید که در همه حال و صزف نظراز اینکه چه رفتاری دارند، آنها را دوست دارید اما روشن کنید اگر کاملا بخواهند قوانین و مقررات را زیر پا بگذارند و نافرمان باشند عشق ورزیدن و دوست داشتن آنها کارآسانی نخواهد بود.

سعی کنید همیشه درهای گفتگو و مذاکره را با او باز نگه دارید در این صورت است که می توانید نظر خود را به او اعلام کنید و زمانی که با برخی اعمالشان مخالف هستید حق دارید عدم موافقت خود را ابراز کنید.

سوال اساسی چیست؟

همیشه باید این سوال اساسی و مهم را در ارتباط با فرزندان از خودتان بپرسید؛ اگر این کار را انجام دهم یا این حرف را بزنم ما به هم نزدیک تر می شویم یا دورتر؟

هنگامی که با فرزندان کوچکتر خودتان صحبت می کنید سعی کنید توصیه هایی برای او داشته باشید به جای اینکه مدام بخواهید به او دستور بدهید، سعی کنید نزدیکی و صمیمیت خودتان را با او حفظ کنید و به او پیشنهادهایی مفید و موثر بدهید. پیشنهاد های خود را مدام تکرار نکنید و به او غرنزنید.

وقتی فرزند شما خیلی کوچک است به او آموزش دهید بسیاری از اشتباهات او قابل جبران است و رفتارهای کمی وجود دارد که قابل جبران و قابل قبول نیستند.

به او بگویید: آماده کمک کردن به او هستید ولی تصمیم نخواهید داشت تا کارها و مسئولیت های او را انجام دهید. درعین اینکه او را دوست دارید و به او محبت می کنید باید به او اجازه دهید برای انجام کارهایش کمی به زحمت بیافتد و با مشکلات دست و پنجه نرم کند و همه این ها در بستر شکل گیری اعتماد دو طرفه ایجاد می شوند.

چه کارهایی را باید انجام دهیم تا اعتماد سازی دوباره شکل بگیرد؟

وقتی با کودکی سرو کاردارید که نسبت به شما بی اعتماد است سعی کنید اشتباهات خود را به سرعت بپذیرید. نه شما از او انتظار دارید بی نقص باشد و نه او از شما انتظار دارد که کامل و بی نقص باشید. پذیرش اشتباهات راهی برای ایجاد اعتماد یا احیای اعتماد است. پدر و مادرهایی که خطاهای خود را قبول دارند از پدر و مادرهایی که همیشه خود را برحق می دانند و به ندرت به اشباه های خود اعتراف می کنند قابل اعتماد ترند.

فرزندان اگر نتوانند به والدین خود اعتماد کنند مثل این می ماند که بر خاک پوک یا زمین ناپایداری مانند باتلاق راه می روند.

همیشه به خاطر داشته باشید تقریبا تمام کودکانی که تنبیه می شوند وقت وانرژی خود را صرف فراراز تنبیه یا مقاومت در برابرآن می کنند، به جای اینکه بخواهند زمان گرانبهای خود را برای رشد وتوسعه زندگی شان وبرآورده کردن نیازهای اساسی خودشان صرف کنند .آنها سعی می کنند خود را محدود نمایند وتلاش می کنند از زیر بارمسئو لیت پذیری شانه خالی کنند .

والدین موثر این پیام را به فرزندان خودشان می دهند که من می خواهم از اشتباهاتت درس بگیری، وقتی هر دوی ما از انتخاب تو نا خوشایندیم ،وظیفه من این این ااست که به تو کمک کنم تاراه بهتری را برای انجام آن پیدا کنی. همیشه یک راه بهتر ومفید تر هم وجود دارد.در هر صورت من وقتی احساس می کنم که توکم تجربه تر از آن هستی، وارد عمل می شوم اما هدف اصلی من ومادرت مانع تراشی برای تو نیست، مقصد من این است که به تو کمک کنم کاری انجام ندهی که باعث ندامت واحساس پشیمانی توبشود. به جای اینکه اورا سرزنش یا تنبیه کنند.

توجه کنید: اگر فرزندتان به شما اعتماد داشته باشد به حرف شما گوش خواهد کرد .

همواره آماده گفتگو باشید و تلاش کنید به دنبال یافتن راهی باشید که او بتواند از عهده کار مورد نظرش بر آید وخودش تصمیم بگیرد. در روش فرزند پروری موثر والدین بحث وجدل نمی کنند زیرا می دانند با این شیوه نمی توانند با فرزند خود پیوند برقرارکنند .

کلمات کلیدی:

#فرزند پروری #اعتماد #والدین موثر#ارتباط #رفتار

منبع: درآمدی بر روانشناسی امید

تئوری انتخاب نوشته: دکترویلیام گلسر

ترجمه: دکتر علی صاحبی